De negentiende-eeuwse historicus Robert Fruin beschouwde de Unie van Dordrecht in 1575 als de grondslag van de Verenigde Nederlanden. Volgens Fruin vormde deze Unie de eerste stap naar onafhankelijkheid.
De Unie van Dordrecht, waarbij Holland en Zeeland zich aan elkaar verbonden, werd gesloten op 4 juni 1575. Dit jaar markeert de 450e verjaardag van dit historische moment. Dordrecht was een logische locatie voor deze gebeurtenis, aangezien in juli 1572 daar ook de eerste vrije Statenvergadering had plaatsgevonden.
De Hollands-Zeeuwse Unie, ook bekend als de Unie van Dordrecht, werd gevormd tijdens de Nederlandse Opstand. Door de politieke en militaire situatie in de Nederlanden in de jaren 1570 werd nauwere samenwerking tussen Holland en Zeeland onvermijdelijk. Zij wilden gezamenlijk weerstand bieden tegen wat zij 'de willekeur van de Spaanse tirannie' noemden.
De totstandkoming van de Unie was te danken aan Willem van Oranje, tegenstadhouder van Holland en Zeeland. Hij gebruikte een krachtig pressiemiddel om de Staten onder druk te zetten en hun instemming te verkrijgen. De beslissingen versterkten Oranjes positie aanzienlijk.
De bevoegdheden die aan Willem van Oranje werden toegekend, waren revolutionair en betekenden een breuk met de Spaanse koning Filips II. Hoewel formeel erkend als de rechtmatige heer, handelden de Staten tegen zijn belangen in.